Produkujmy mądrzej – relacja z debaty „Projektowanie dla przyszłości”

Przyszłość jest dziś

„Projektowanie dla przyszłości” to nasza autorska seria debat, w których analizujemy kluczowe zmiany – związane z naszym życiem, pracą, środowiskiem i technologią – kształtujące nadchodzące dekady. Zapraszamy na nie różnorodnych ekspertów – projektantów, badaczy, artystów, futurologów i storytellerów – którzy łączą praktyczne podejście z wizjonerskim spojrzeniem na świat. Wspólnie podejmujemy wyzwanie, by zidentyfikować kluczowe problemy i odpowiedzieć na fundamentalne pytania, które pomogą ukształtować wizję lepszego jutra. Wbrew dominującej kulturze natychmiastowości, zatrzymujemy się na chwilę refleksji, sięgając po potencjał kreatywności i wyobraźni, by tworzyć scenariusze przyszłości wykraczające poza obecne ograniczenia i nawyki.

Patronat nad cyklem objęło Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych – instytucja stworzona, by wzmacniać i łączyć branże kreatywne. Podobnie jak Wise Habit, CRPK tworzy przestrzeń dla twórców i biznesu. Stoją za nami podobne wartości – CRPK wspiera utalentowanych polskich artystów, projektantów, innowatorów i rzemieślników wobec nadpodaży dóbr i usług kultury, a my wspieramy świadome marki i tworzymy własne wartościowe produkty w odpowiedzi na nadkonsumpcję.

Wartość w świecie wytwarzania dóbr

Pierwsze w 2025 roku spotkanie w ramach cyklu poświęciliśmy tematowi, który coraz mocniej rezonuje (nie tylko) w świecie designu – przyszłości produkcji. W obliczu globalnych wyzwań – od geopolitycznych po środowiskowe – wobec których tradycyjne modele produkcyjne przestają wystarczać, postanowiliśmy poszukać nowych rozwiązań. Takich, które będą bardziej odpowiedzialne, zrównoważone i uwzględniające zarówno potrzeby ludzi, jak i planety.

W rozmowie wzięli udział eksperci, którzy połączyli perspektywy przemysłu i prawa, Azji i Europy. Ken Wong – przedsiębiorca, lider innowacji i prezes NKI, rodzinnego konsorcjum z 70-letnią tradycją – podzielił się doświadczeniem w zakresie odpowiedzialnej produkcji, zarządzania ryzykiem i budowania globalnych struktur wspierających zrównoważony rozwój. Odwoływał się zarówno do zarządzania międzynarodową siecią fabryk, jak i współpracy z Wise Habit, w ramach której wspiera naszą misję tworzenia produktów i rozwiązań promujących holistyczne podejście do zdrowia i równowagi. Z kolei Wojciech Bagiński – prawnik, partner w Impactiv.Law i członek zarządu B Lab Global – wniósł do dyskusji kontekst zrównoważonego zarządzania, pokazując, jak odpowiedzialne modele biznesowe i zmiany legislacyjne mogą wspierać firmy w czasach transformacji gospodarczej i geopolitycznej. Moderatorką spotkania była Marcelina Plichta-Wabnik – CEO Wise Habit, wykładowczyni School of Form, strateżka i trendsetterka – która mówiła o inkluzywności, adaptacyjności i kreatywności jako odpowiedziach na wyzwania nadprodukcji.

Nasza dyskusja oscylowała wokół kluczowych pytań: Jak będzie wyglądać produkcja jutra? Czy innowacje pozwolą nam tworzyć odpowiedzialniej, mądrzej, lepiej? Jak połączyć potencjał globalnych fabryk z siłą lokalnych wytwórców? Czy zrównoważone produkty mogą stać się standardem, a nie luksusem?

Wyzwania i szanse

Na starcie przyjrzeliśmy się temu, czym dziś jest produkcja – i dokąd zmierza. Rozpoczęliśmy od diagnozy obecnej sytuacji: globalne napięcia, przerwane łańcuchy dostaw, rosnące cła, kolejne wymagania regulacyjne i potrzeba pogodzenia masowej skali z odpowiedzialnością środowiskową.

Dużo uwagi poświęciliśmy roli regulacji – zarówno w kontekście Unii Europejskiej, jak i Chin – analizując podobieństwa, różnice i potencjalne lekcje płynące z tych dwóch podejść do zrównoważonego rozwoju. Dyskutowaliśmy o glokalizacji – podejściu łączącym lokalne i globalne zasoby, pozwalającym budować odporne, regionalne ekosystemy produkcyjne, które mogą działać w synergii z globalnymi sieciami. Poruszyliśmy także wątek certyfikacji takich jak B Corp w tworzeniu bardziej odpowiedzialnych modeli biznesowych. W centrum rozmowy znalazł się człowiek – jego rola, potrzeby i potencjał – oraz pytanie, czy i jak technologie takie jak AI mogą wspierać bardziej ludzkie, empatyczne i zrównoważone podejście do produkcji, zgodne z ideą przemysłu 5.0. Zatrzymaliśmy również nad tym, jak projektanci mogą wpływać na zmianę nawyków konsumenckich, promując trwałość, naprawialność i odejście od kultury jednorazowości.

Wszystko po to, by wskazać naszym uczestnikom działania, które warto podjąć już dziś, by produkcja jutra działała z myślą o człowieku, biznesie i planecie.

Raport trendów – naszym okiem

W drugiej części spotkania wzięliśmy na warsztat raport World Manufacturing Foundation „New Perspectives for the Future of Manufacturing: Outlook 2030”. Choć zawarte w nim rekomendacje – takie jak „embrace change” czy „adopt best practices” – wyznaczają ogólny kierunek zmian, uznaliśmy je za zbyt ogólne, by mogły realnie wspierać transformację branży.

Dlatego spojrzeliśmy na nie krytycznie i autorsko – rozszerzając je o konkrety, przykłady z praktyki i wskazówki wynikające z naszego doświadczenia. Ken Wong zwrócił uwagę na konieczność budowania adaptacyjnych systemów produkcji i podał sposoby zarządzania ryzykiem w niestabilnej sytuacji geopolitycznej. Marcelina Plichta-Wabnik podkreśliła rolę interdyscyplinarnych zespołów, które dzięki kreatywności stają się źródłem innowacyjnych rozwiązań, a także wskazała na potrzebę inkluzywności i budowania międzynarodowej współpracy ponad kulturowymi stereotypami. Z kolei Wojciech Bagiński zaznaczył, że w czasach dynamicznych zmian ekonomicznych i politycznych, to właśnie zrównoważone praktyki mogą stać się dla firm realną przewagą – pod warunkiem, że zostaną świadomie wpisane w ich model działania. Nasza rozmowa była więc nie tylko komentarzem do raportu, ale próbą jego dopełnienia – o konkret, kontekst i perspektywę praktyków.

Zrównoważony rozwój = mądry nawyk

Wszystkie wątki w dyskusji połączył kontekst zrównoważonego rozwoju. Każdy z rozmówców przedstawił swoje spojrzenie:

Ken Wong: „Konsumenci są dziś bardziej świadomi i coraz uważniej podchodzą do tego, na co wydają pieniądze. Już nie chodzi tylko o to, by coś było tanie – ale by miało znaczenie. W odpowiedzi na tę zmianę zarówno firmy, jak i jednostki muszą przyjąć do siebie myśl, że dążymy do życia w zrównoważonym świecie – i że to powinien być nasz wspólny punkt odniesienia. Edukacja będzie się z czasem zmieniać, ale prawdziwe wyzwanie brzmi: jak przekształcić zrównoważony rozwój z zadania w nawyk – mądry nawyk? Jak zakorzenić tę zmianę głęboko w świadomości ludzi?”

Wojciech Bagiński: „Jestem przekonany, że zarówno dzisiejsza, jak i przyszła produkcja musi zacząć zmieniać się zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju – bo świat zmierza właśnie w tym kierunku. Wierzę, że konkurencja cenowa nie będzie już wyznacznikiem gry w przyszłości. Biznes wchodzi na kolejny etap – cena to tylko jeden z czynników, wzrost ma swoje granice, a prawdziwą przewagę konkurencyjną buduje się na czymś więcej. Patrząc na firmy z certyfikatem B Corp, widzę, że nie konkurują one ceną, ale tym, kto wywiera większy, pozytywny wpływ.”

Marcelina Plichta-Wabnik: „Jeśli uda nam się projektować systemy produkcyjne, które łatwo dostosowują się do różnych typów produktów i potrzeb, to produkcja stanie się bardziej zrównoważona. Kluczowe jest też to, jak projektujemy i konstruujemy same produkty. Powinny być tworzone w sposób umożliwiający powtarzalność – tak, aby te same komponenty można było wykorzystać w wielu różnych produktach. Dzięki temu opracowujemy rozwiązanie raz, zamiast robić to od nowa dla każdego produktu. To sprawia, że produkcja jest nie tylko tańsza, ale też bardziej przyjazna dla planety. Uważam, że to personalizacja powinna być luksusem – nie zrównoważony rozwój.”

Obejrzyj całą rozmowę i projektuj z nami przyszłość

Dziękujemy wszystkim, którzy byli z nami – za obecność, wnikliwe pytania i inspirujące rozmowy w międzynarodowym gronie, które toczyły się jeszcze długo po panelu.

Zapraszamy do obejrzenia pełnej transmisji z rozmowy na naszym kanale YouTube.

Już 23 kwietnia o 19:00 spotykamy się ponownie – tym razem porozmawiamy o przyszłości edukacji. Zapisz się i posłuchaj, jak tworzyć nowe modele nauczania, aby kształciły nie tylko specjalistów, ale świadome istoty ludzkie, gotowe do mądrego przekształcania rzeczywistości.

Mądrze tu być – te rozmowy kształtują przyszłość.