R jak Recykling: alfabet zrównoważonego designu

Trzy zielone strzałki ułożone w trójkąt. Symbol recyklingu oddaje jego istotę – przepływ materiałów z korzyścią dla środowiska. Recykling to proces przetwarzania tego, co wyrzucone i zbędne (odpady domowe lub przemysłowe) na wartościowe zasoby (tworzywa, energię, produkty). Jeśli jest przeprowadzany efektywnie, pomaga chronić dobrostan ludzi i planety – redukuje liczbę śmieci, ogranicza wykorzystywanie złóż naturalnych, minimalizuje ilość zasobów niezbędnych do produkcji dóbr.

Recykling jest jednym z podstawowych (choć nie najważniejszym) założeń gospodarki cyrkularnej, czyli takiego modelu produkcji i konsumpcji, w którym nic nie jest marnowane, a zasoby są maksymalnie wykorzystywane ponownie w zamkniętym obiegu. Koncepcja ta jest wzorowana na przyrodzie i naturalnym obiegu materii. W ekosystemach nie istnieje pojęcie „odpadu", ponieważ surowce nie tracą na znaczeniu – krążą między organizmami na różnych poziomach łańcucha pokarmowego, zmieniając jedynie postać. Ze szczątków powstają składniki odżywcze dla kolejnych pokoleń, a cały cykl nieustannie się odnawia.

Recykling jest częścią zasady 3 „R": Reuce (redukuj), Reuse (używaj ponownie) i Recycle (przetwarzaj). To podstawa kierunku cyrkularnych działań, sformułowana już w latach 70-tych przez Gaylorda Nelsona, amerykańskiego senatora i pomysłodawcę Międzynarodowego Dnia Ziemi. Opiera się na hierarchii (działania ułożone są w kolejności według korzyści, jakie niosą dla środowiska) oraz dwutorowym podejściu (rozwiązania powinny być wdrażane zarówno przez jednostki, jak i firmy). Dziś rozszerzamy ją o kolejne „R" (m.in. Rethink – przemyśl, Refuse – odmawiaj, Repair - naprawiaj), ale recykling pozostaje jej ważnym składnikiem.

Od-ZYSK

Aby proces recyklingu niósł realną wartość, musi być przemyślany. Efektywne metody odzysku to takie, które minimalizują ryzyko downcyclingu, czyli otrzymania w wyniku przetwarzania materiału niższej jakości niż oryginalny. Z perspektywy gospodarki cyrkularnej, najkorzystniejszy model przekształcania odpadów na zasoby to upcycling wytwarzanie produktów wyższej jakości, bez degradacji materiału. To nadawanie zbędnym dotąd przedmiotom nowej formy i funkcji, która pozwala na dłuższe utrzymanie ich w obiegu.

Re-design

W świecie designu recykling jest jednym z fundamentów ekoprojektowania. To także kreatywne i logistyczne wyzwanie projektowe: z jednej strony odpad to łatwo dostępny i niedrogi materiał, a z drugiej – proces jego przetwarzania bywa trudny i kosztowny. Taki punkt wyjścia otwiera przestrzeń dla innowacji, eksperymentów technologicznych i pracy ze świadomością – zarówno producentów, jak i konsumentów. Efektem mogą być mądre, dobrze zaprojektowane produkty, które wspierają równowagę zarówno ludzi, jak i planety.

W Wise Habit starannie selekcjonujemy produkty, które wykorzystują materiały z recyklingu lub nadają się do recyklingu – i sami takie projektujemy.

Nasza autorska kolekcja poduszek do medytacii zawiera pokrowce wykonane w 100% z recyklingowanego plastiku wyłowionego z oceanu. To nie tylko wsparcie dla środowiska, ale także gwarancja trwałości – materiał pozwala na 100000 użyć bez wpływu na jakość. Na filozofię przetwarzania stawiamy także w naszej kolekcji Wise Kitchen - modułowych mebli kuchennych, które w 2024 roku zostały nagrodzone IF Design Awards w kategorii Product Design. Wszystkie elementy systemu wykorzystują Valchromat® – innowacyjny, w pełni recyklingowany materiał, barwiony, klejony i impregnowany ekologicznymi żywicami, które nadają mu wyjątkową trwałość. To rozwiązanie równie przyjazne dla środowiska, jak dla użytkownika.

Do naszego Wise Habit Concept Store zapraszamy marki, które projektują mądrze i ekologicznie. Tak jak VANK – polski koncept ergonomicznych mebli i budek akustycznych. Ich minimalistyczne krzesła LORIA powstają z wykorzystaniem materiałów z recyklingu. Modele w naturalnym kolorze pochodzą w (50 %) z recyklingu plastikowych odpadów industrialnych, a w 50% – z konsumenckich.

Innym przykładem świadomego podejścia – nawet do drobnych produktów codziennego użytku – jest Repulp. Ta francuska marka tworzy biodegradowalne i nadające się do recyklingu kubki z owoców cytrusowych i surowców odnawialnych. Współpracując z lokalnymi producentami świeżych soków w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, wykorzystuje odpady z ich produkcji jako nowy surowiec.

Recykling w innowacyjnym wydaniu odzwieciedla nasza kategoria Wise Write. Należy do niej m.in. Grape Lab – koreańska projektowa pracownia, która działa w modelu zero-waste, skupiając się na badaniu i rozwiązywaniu problemów społecznych i środowiskowych. Jej produkty mają zrównoważony cykl życia i wyróżniają się nowatorskimi technikami składania. Przykład? Podstawka pod laptop G.Flow wykonana z jednego arkusza papieru z recyklingu. Wyjątkowo lekka (waży 45 g ) i wystarczająco wytrzymała, aby utrzymać nawet najcięższe laptopy.

Przemyślane kolekcje papiernicze tworzy również Nuuna – niemiecka marka notatników, kalendarzy i planerów, które, zgodnie ze swoja nazwą (łacińskie słowo „nunna" oznacza „teraz" lub „tu i teraz"), inspirują do uważnego zapisywania myśli i pomysłów. Wykorzystywany w nich papier pochodzi z certyfikowanych lasów zarządzanych w sposób zrównoważony, a unikalne okładki – drukowane sitodrukiem lub uszlachetnione metalicznym tłoczeniem – bazują na skórze z recyklingu.

Zwracamy także uwagę na zrównoważoną modę. W naszej kategorii Wise Fashion znajduje się specjalna kolekcja RE japońskiej klapków outdoorowych SUBU. To linia modeli, który łączy wspólny motyw – Relaks, Recykling, Refleksja. Każdy wyprodukowany jest w około (70 %) z materiałów z recyklingu. Z kolei berlińska marka Ucon Acrobatics tworzy plecaki, saszetki i nerki z recyklingu PET, unikając używania metali ciężkich i szkodliwych substancji. Współpracuje także z organizacjami PETA i B-Corp, aby zapewnić w pełni ekologiczne, bezpieczne i sprawiedliwe portfolio.

Pętla materiałów

Recykling wspieramy nie tylko na poziomie produktów, ale także materiałów. Dlatego rozwijamy Biblioteke Materiałów Zrównoważonych – pierwszą w Polsce i trzecią w Europie kolekcję materiałów przyjaznych dla środowiska, której celem jest umożliwienie projektantom i architektom tworzenia produktów i przestrzeni przyjaznych planecie. Gromadzimy w niej alternatywy dla tradycyjnych materiałów w architekturze, produkcie, opakowaniach i modzie. Są to materiały regeneracyjne, zrównoważone i często recyklingowa(l)ne.

Przykładem jest Boomplastic – polskie studio kreatywnego recyklingu, które skupia się na rozwiązaniu problemu zanieczyszczania świata plastikiem. Produkuje płyty i produkty wykonane w (100 %) z recyklingu i w 100% nadające się ponownie do recyklingu. Do stworzenia materiału wykorzystuje zarówno odpady z tworzyw sztucznych, jak i tzw. „sieci widmo" wyłowione z wód Bałtyku. Z produktów Boomplastic można wykonać płyty meblowe, elementy konstrukcyjne czy akcenty ozdobne. A następnie ponownie przetworzyć. Jest to więc w pełni cyrkularne wzornictwo.

Próbki tych i innych materiałów udostępniamy fizycznie w naszej przestrzeni przy ul. Żelazna 24 w Warszawie, a w planach mamy uruchomienie platformy online. Wszystko po to, by pomóc branży projektowej realizować projekty wspierające dobrostan ludzi i planety.

Z oceanów do biur

Tak jak w obieg zasobów, wierzymy w obieg idei. Dlatego budujemy partnerstwo z nowojorską marką Humanscale - projektantami ergonomicznych, długowiecznych rozwiązań biurowych i twórcami najbardziej zrównoważonego krzesła biurowego na świecie, wykonanego z przetworzonych sieci rybackich.

Humanscale od ponad czterech dekad wypracowuje innowacyjne rozwiązania i redefiniuje ergonomię w designie. Tym, co wyróżnia studio, jest wieloletnie zaangażowanie w zrównoważony rozwój, szczególnie pod kątem walki z problemem zanieczyszczenia plastikiem w oceanach. „W obliczu eskalacji kryzysu klimatycznego, Humanscale zdaje sobie sprawę, że samo zmniejszanie negatywnego wpływu, jaki wywieramy, jest niewystarczające. Dlatego zobowiązaliśmy się do budowania lepszej przyszłości. W 2023 roku uzyskaliśmy certyfikat pozytywnego wpływu klimatycznego dla ponad (70 %) swoich produktów (pod względem sprzedaży), zaczynając tym samym odwracać niektóre szkody wyrządzone Ziemi." – mówi Sylwia Goryczka, Country Manager Poland w Humanscale.

Misja marki najpełniej materializuje się w kolekcji krzeseł Ocean, obejmującej modele Smart Ocean, Liberty Ocean i Path. Rozwijana od 2016 roku, linia wykorzystuje odłowione z oceanu sieci rybackie – jeden z najbardziej szkodliwych rodzajów plastiku w oceanach, który niszczy delikatne wodne ekosystemy i ich mieszkańców.

Jak podkreśla Sylwia Goryczka: „Te krzesła nie tylko są funkcjonalne, ale także zaprojektowane z myślą o przyszłości. Path, najnowszy model w kolekcji Ocean, podnosi poprzeczkę w zakresie zrównoważonego designu. Zawierając ponad (4,5 kg) plastiku oceanicznego, Path jest najbardziej ekologicznym krzesłem biurowym na świecie i doskonałym przykładem, jak zrównoważony rozwój może zostać płynnie zintegrowany z wysokowydajnymi produktami. Dzięki eleganckiemu designowi i znacznemu wykorzystaniu materiałów z recyklingu, Path ukazuje nowatorskie podejście do projektowania mebli, gdzie styl, funkcjonalność i odpowiedzialność ekologiczna współgrają w idealnej harmonii."

Kolekcja krzeseł Ocean to dowód na to, że design może być zarówno piękny, jak i odpowiedzialny. Jesteśmy dumni, że produkty marki, która wyznacza nowe standardy w przyszłości zrównoważonego projektowania, niedługo będą dostępne w Wise Habit Concept Store.

Bądź częścią cyrkularnej zmiany

Dołącz do Wise Habit i poznaj wartość zrównoważonego designu. Odkryj nasze rozwiązania i przekonaj się, że koniec (użytkowania jednego produktu) może być początkiem (powstania nowego).